KGK Bağımsız Denetim kapsamında, bağımsız denetime tabi şirketler ile bu şirketler açısından bağımsız denetim şartları ve bağımsız denetim kriterleri ile bağımsız denetim hadleri ve bağımsız denetim zorunluluğu nelerdir gibi soruların cevaplarına aşağıdaki maddelerden ulaşabilirsiniz.
1-Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerde genel şartlar nelerdir?
Aşağıda belirtilen şirketler, 6102 sayılı Kanun ile 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde bağımsız denetime tabidir.
iii) Çalışan sayısı 50 kişi.
iii) Çalışan sayısı 125 kişi.
iii) Çalışan sayısı 175 kişi.
2-Hangi şirketler Kapsam dışında tutulmuştur?
Aşağıdaki şirketler bu Bağımsız Denetim kapsamı dışındadır:
3-Yıllara göre bağımsız denetime tabi şirket sayıları kaçtır?
En büyük şirketlerden başlamak üzere;
a- 2013 yılında 2 bin 500,
b- 2014 yılında 3 bin 500 civarında şirket bağımsız denetime tabi olmuş olup,
c- 2018 yılında ise yeni Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 8 bin üzerinde şirketin bağımsız denetime tabi olacağını tahmin edilmektedir.
4-Ülkemizde kaç adet bağımsız denetim şirketi ve Bağımsız Denetçi vardır?
KGK verilerine göre; Ülkemizde 2018 tarihi itibariyle 254 adet denetim şirketi kurulmuş ve KGK resmi siciline kaydedilmiş olup, ve yine KGK verilerine göre; Ülkemizde 6 ağustos 2018 tarihi itibariyle 15.673 adet kişinin Bağımsız Denetim Yetkisi onaylanmış ve sicile kayıtları yapılmıştır.
5- Bağımsız denetçi olmak için ne tür şartlar vardır?
a-Geçiş döneminde 15 yıl SMMM veya YMMM olarak görev yapmış olan meslek mensupları KGK tarafından anlaşılan üniversitelerden alınan eğitim ve bu eğitimler sonucu düzenlenen sınavlarla Bağımsız Denetçi olmuşlardır.
Bu eğitimler 2020 sonuna kadar devam edecektir. Eğitimler sonucu Bağımsız Denetçi sayısının 20.000 sayısına ulaşması beklenilmektedir.
b-15 yılın altında hizmeti bulunan meslek mensupları ise KGK tarafından açılan özel sınavlar ile Bağımsız Denetçi olmaktadırlar.
c-Kanun gereği tüm bağımsız denetçiler 5 yılda bir hizmet içi eğitim almak zorundadırlar
6- Bağımsız denetim nedir?
Bağımsız denetim, işletmelerin yıllık finansal tablo ve diğer finansal bilgilerinin, bu tablo ve bilgiler için belirlenen kriterlere (örneğin, uluslararası finansal raporlama standartlarına) uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, genel kabul görmüş bağımsız denetim standartlarında öngörülen gerekli tüm bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak, defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını ifade eder.
7-Bağımsız Denetimin Amacı Nedir?
Finansal tabloların bağımsız denetiminin amacı; finansal tabloların finansal raporlama standartları doğrultusunda bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösterip göstermediği konusunda bağımsız denetçinin görüş bildirmesini sağlamaktır.
8-Bağımsız Denetimin İlkeleri Nelerdir?
9- Bağımsız Denetim Teknikleri Nelerdir?
Bağımsız denetçi, görüşüne esas olan sonuçlara ulaşabilmek ve yeterli bağımsız denetim kanıtı toplayabilmek için çeşitli bağımsız denetim tekniklerinden yararlanır.
10-Bağımsız denetime kimlerin ihtiyacı var?
a-Yeni TTK ile tüm sermaye şirketleri (halka açık veya açık olmayan)
b-Bankalar veya Finansal Kuruluşlar
c-Ortaklıklar
d-Kamu kuruluşları
e-KGK tarafından tespit edilen limitler içerisinde kalan diğer şirketler
11- Neden bağımsız denetim?
Bağımsız denetim kanunların, yönetmeliklerin, standartların işletmelere dayattığı bir zorunluluk değil aksine günümüz işletmeleri için vazgeçilemez bir ihtiyaçtır. Şeffaf, açık ve anlaşılır bilgi en değerli bilgidir ve bu da ancak bağımsız denetimle mümkündür.
Aşağıdakilere doğru ve güvenilir bilgi sağlamak için bağımsız denetim gereklidir:
a-Şirket Yönetimi
b-Hissedarlar
c-Çalışanlar
d-Kredi Verenler
e-Yatırımcılar
f-Kamu kurumları (BDDK, SPK)
12-Bağımsız denetimin faydaları nelerdir?
a-Bağımsız denetimin, hem denetlenen firmaya, hem de kamuya ve devlete yararları söz konusudur.
b-Yönetime doğru bilgi akışı sağlar.
c-Yönetime mali tablolarla ilgili olarak tahmin ve analiz yapmasında, geleceğe ait sağlıklı kararlar almasında yardımcı olur.
d-Finansal tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını gösterir.
e-İşletme yönetimi ve çalışanlarının hile yapmasının önlenmesine yardımcı olur.
f-Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar ile işletmenin düşük maliyetli finansman bulması kolaylaşır.
g-Bağımsız dış denetimden geçen bir şirkette tüm ortakların haklan daha iyi korunmuş olur.
13-Bağımsız Denetçinin Sorumlulukları Nelerdir?
Diğer taraftan 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun(KGK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK)’nin 24. maddesinde bağımsız denetim kuruluşları ve bağımsız denetçilerin, hazırladıkları denetim raporlarının denetim standartlarına aykırı olması ve bu raporlardaki yanlış, eksik ve yanıltıcı bilgi ve kanaatler nedeniyle doğabilecek zararlardan hukuken sorumlu olduğu belirtilmiştir. Aynı maddede, denetçilerin kusurlu davranışlarından dolayı meydana gelecek zararlardan sorumlu oldukları belirtildiği gibi bağımsız denetim kuruluşlarının ve bağımsız denetçilerin verdikleri bu zararları gidermek için genel şartlarını Hazine Müsteşarlığı’nın belirleyeceği bir sigorta yaptırmak zorunluluğu da bulunmaktadır.
Ayrıca KGK’nın taslak halindeki bağımsız denetim yönetmeliğinin 35. maddesinin denetimde sorumluluk başlığında denetim kuruluşlarının ve denetçilerin sorumluluğundan bahsedilmiştir. Denetim raporlarından kaynaklanan zararlardan dolayı denetim kuruluşları sorumludur. Denetim raporlarının Türkiye Denetim Standartları(TDS)’na aykırı olması ile bu raporlardaki yanlış, eksik, yanıltıcı bilgi ve kanaatler nedeniyle doğabilecek zararları, denetim kuruluşları denetim ekiplerinde yer alan denetçilere rücu hakları saklıdır. Mevzuata aykırı hareket edenlere mevzuatta yer alan idari yaptırımlar uygulanacağı belirtilmiştir. Denetim ekiplerinde, denetçi olarak görevlendirilenler dışında, denetime yardımcı olmak üzere yer alan kişilerin sebep olduğu mevzuata aykırılıklardan, idari yaptırımlar bakımından bu kişiler değil, gözetiminde çalıştıkları denetim kuruluşları ve denetçiler sorumlu tutulur. Ancak, bu kişilerin genel hükümler, bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklama yükümlülüklerinden doğan sorumluluk halleri saklıdır.
b)Denetçinin Sır Saklamadan Doğan Sorumluluğu : Yeni TTK’nın 404. Maddesi uyarınca; bağımsız denetim yapmak üzere yetkilendirilen bir sermaye şirketi, denetim ekibine yardımcı olmak için yer alan kişiler, yaptığı denetim esnasında öğrendiklerini saklamakla yükümlüdürler.
Denetim esnasında öğrendikleri işletme sırlarını izinsiz olarak kullanamaz ve üçüncü kişilerle paylaşamazlar. Zararı bilerek ya da ihmal ile veren kişi/ler verdikleri zarardan dolayı sorumludurlar. Bu kişiler verdikleri zarardan dolayı her bir denetim için yüzbin Türk Lirasına, pay senetleri borsada işlem gören anonim şirketlerde ise üçyüzbin Türk Lirasına kadar tazminata hükmedilebilir.
Eğer denetçi, bağımsız denetim yapmak üzere yetkilendirilen bir sermaye şirketiyse sır saklama yükümlülüğü, yönetim kurulunu, üyelerini ve çalışanlarını da kapsar. Bu hususlardan dolayı ödenmesi öngörülen tazminat düzenlenecek sözleşmeyle kaldırılamayacağı gibi daraltılması da söz konusu değildir. Sır saklamadan doğan sorumluluk, denetçinin rapor verdiği tarihten itibaren 5 yılda zamanaşımına uğrar.
14- Denetim ekipleri Kaç kişiden oluşmaktadır?
Kanun gereği Bağımsız Denetim ekipleri 3 asil 3 yedekten az olmamak üzere denetlenen şirketin büyüklüğüne göre belirlenmelidir.
15-Bir firma için asgari denetim süresi var mıdır?
Bağımsız denetime tabi bir firma için asgari 96 saat hizmet verilmesi zorunludur. Firmanın büyüklüğüne göre bu zaman daha da artacaktır.
16- Bir Bağımsız Denetçi Kaç saat denetim yapabilir?
Bir bağımsız denetçi normal koşullarda yılda en fazla 2.600 saat denetim yapabilmektedir.
17-Bağımsız Denetim tek bir kişiyle yapılabilir mi?
Mevcut düzenlemeye göre bağımsız denetim 3 asil 3 yedekten az olmamak üzere en az 6 kişilik ekiplerle yapılabilmektedir.
Bir raya gelen 6 kişi şirket kurmadan bağımsız denetim yapabilme yetkisine sahip olsada denetime tabi olan firmalar karşılarında kurumsallaşmış bir tüzel kişilik istedikleri için şahıslardan öte kurumsal denetim firmalarından hizmet almak istemektedirler.
18-Bağımsız Denetim Limitleri düşekcek mi? Denetime tabi şirket sayısı artacak mı?
AB standartlarında aktif büyüklük 4 milyon Euro, yıllık hasılat ölçüsü ise 8 milyon Euro olarak uygulanmaktadır.
Bu limitler sonucu Bağımsız Denetime tabi olacak olan firma sayısının yaklaşık 25.000 olacağı öngörülmektedir.
19-Mevcut 180 Bağımsız Denetim Firması ile 25.000 firmanın denetlenmesi mümkün müdür?
Bir denetçinin yıllık 2.600 saatten fazla hizmet veremeyeceği düşünüldüğünde, mevcut 180 şirket ile 25.000 firmanın denetlenmesi mümkün gözükmemektedir.
Tam olarak hesaplanmasa da mevcut şirkteler de en az üç asi üç yedek denetçi çalıştırılma zorunluluğu kapsamında 180X6=1.080 denetçi bulunmaktadır.
Yıllık bir şirkete 96 saatten az olmayan hizmet verilmesi zorunluluğu ile denetçi başına 2.600 saat üst zaman dilimi birlikte ele alındığında bu verilere göre bir denetçi en faz 2.600:96= 27 firmada denetçi olabilecektir.
Sonuç olarak;
a- 25.000 firmanın denetlenmesi için mevcut şirket sayısının artması gerekmektedir.
b- Şirket sayısının mevcut durumda kalması halinde ise lisans almış denetçilerin mevcut şirketlerde eleman olarak çalışması kaçınılmaz olacaktır.
20-Çok sayıda ülkede şubeleri bulunan yabancı menşeili denetim firmalarına karşı Türk asıllı firmaların rekabet edebilme şansı var mıdır?
Daha önce ifade edildiği üzere mevcut şirket sayısı 180 olup bunun 100 civarında olanı KGK kurulmadan önce SPK’dan aldıkları izinle zaten bağımsız denetim yapmakta idiler.
Lisans alan bağımsız denetçilerin bir araya gelerek şirketleşmesini temin edecek çeşitli teşvik tedbirleri alınarak sayının ivedi olarak artırılması gerekmektedir.
21- Bağımsız denetim sonucunda şirketime zarar gelir mi?
Bağımsız denetimin en önemli amacı düzeltme yapmaya fırsat vermektir. Bu durum şirketlere zarar vermek bir tarafa zarar görmesini engeller. Denetim raporları şirket yönetiminin istemediği kişi ve kurumlara sunulmaz. Bağımsız denetçilerin sır saklama yükümlülüğü Türk Ticaret Kanunu’nca şirketleri koruyacak kural ve yaptırımlarla güvence altına alınmıştır.
22- Şirketimizde iç denetim departmanımız/yeminli mali müşavirimiz var ayrıca bağımsız denetime gerek var mı?
Kuşkusuz bağımsız denetimin bazı faydaların bir kısmını iç denetim yoluyla sağlamak mümkün olmakla birlikte tek başına yeterli olmamakta şirket çalışanı yoluyla yapılan denetimin özellikle 3. şahıslar nezdinde yeterince objektif bulunmayabilmektedir. Zaten bu iki kurum gelişmiş toplumlarda birbirlerinin alternatifi değil birbirini tamamlayan kurumlardır. İç denetim bağımsız denetim zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Yeminli mali müşavirler denetimlerini vergi mevzuatı yönüyle yaparlar bunların varlığı bağımsız denetim yükümlülüğünü ve ihtiyacını kaldırmaz.
23-Bağımsız denetim zorunluluğu olmayan şirketlerin bağımsız denetim hizmeti almaları gereksiz midir?
Kamunun bazı kriterleri esas alarak belli hadlerin üzerindekileri zorunlu kılması, yönlendirme görevinin gereği olup bunu yasal zorunluluk olarak anlamamak gerekir. Bağımsız denetim, şirketlere doğru ve güvenilir bilgiler sunarak, göz ardı edildiğinin aksine şirketler açısından da olmazsa olmaz önemdedir.
Şöyle ki;
24- Limited şirketler bağımsız denetim zorunluluğundan muaf mıdır?
Hayır. Bakanlar Kurulu’nun belirlediği hadlerin üzerinde olanlar denetime tabidir.
25- Bağımsız denetim yaptırmamanın cezai sonucu nedir?
6102 sayılı TTK’nın 397’nci maddesine göre, denetime tabi olanlar, hazırlanmış olan finansal tablolarının denetimden geçip geçmediğini, denetimden geçmiş ise denetçi görüşünü ilgili finansal tablonun başlığında açıkça belirtmek zorundadır. Bu hüküm, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu için de uygulanır. Denetime tabi olduğu hâlde, denetlettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, düzenlenmemiş hükmündedir.
Bağımsız denetime tabi olunduğu halde denetim yaptırılmayacak olunur ise finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet tabloları düzenlenmemiş hükmünde olunacağından yapılacak olan genel kurullar dahi geçersiz sayılabilecek, 553’üncü madde uyarınca yöneticiler sorumlu tutulabilecek, hatta kredi kullanan firmaların bilançolarını bankalar dahi kabul etmeye bilecektir. Kanaatimce finansal tablolar düzenlenmemiş sayılır ise vergi dairesine verilen finansal tablolara istinaden ödenen vergilerin doğruluğu da tartışmalı hale gelebilecek ve re’sen tarhiyat dahi gündeme gelebilecektir.
26- Bağımsız Denetime Tabi olan Firma tekrar Bağımsız Denetimden Çıkılabilir mi?
Bağımsız denetime tabi şirket, art arda iki hesap döneminde üç ölçütten en az ikisine ait eşik değerlerin (Bağımsız Denetime Tabi Olma şartlarının) altında kaldığı ya da bir hesap döneminde bu ölçütlerden en az ikisine ait eşik değerlerin yüzde 20 veya daha fazla oranda altında kaldığı takdirde müteakip hesap döneminden itibaren bağımsız denetim kapsamından çıkar.
27- Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı ve Çalışan Sayısı nasıl belirlenir.
Eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde; aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından şirketin tabi olduğu mevzuat uyarınca hazırlanmış olan son iki yıla ait finansal tablolar, çalışan sayısı bakımından ise son iki yıla ait ortalama çalışan sayısı esas alınır.
28- Bağımsız Denetime Tabi Olma şartlarında Bağlı Ortaklık ve İştirakler dikkate alınır mı?
Eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde şirketler bağlı ortaklık ve iştirakleriyle birlikte dikkate alınır. Bağlı ortaklıkları ve iştirakleri bulunan şirketlerde; aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından ana ortaklık ve bağlı ş.abacı ortaklığa ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin toplamı (varsa grup içi işlemler yok edilir), çalışan sayısı bakımından ise ana ortaklık ve bağlı ortaklığın son İki yıla ait ortalama çalışan sayılarının toplamı dikkate alınır, iştirakler açısından, iştirake ait söz konusu kalemler şirketin iştirakteki hissesi oranında dikkate alınır.
29- Bağımsız Denetime Tabi Olan Şirketlerin ilan zorunluluğu var mı?
Bağımsız Denetime Tabi olan Şirketler her faaliyet dönemi için, faaliyet döneminin dördüncü ayının sonuna kadar ve her halde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden Bağımsız Denetçi seçilmesi ve atanması şarttır. Bağımsız denetime tabi olacağı belirlenen şirketler, henüz yapılmamış ise ilk olağan genel kurul toplantısında; şayet yapılmış ise olağanüstü şekilde toplanacak genel kurul toplantısında ilk hesap dönemi bitmeden bağımsız denetçi seçmesi gerekmektedir. (T.T.K. Md.399) Seçilen bağımsız denetçi ataması ticaret odasında tescil edilerek ticaret sicil gazetesinde yayınlanır.
30- Bağımsız Denetime Tabi olan şirketlerin başka ne gibi zorunlulukları vardır?
Yukarıda anılan kriterler çerçevesinde bağımsız denetime tabi olacağı belirlenen şirketler, münferit ve konsolide finansal tablolarının düzenlenmesinde Türkiye Muhasebe Standartlarını Uygulama Zorunluluğu, İnternet Sitesi Kurma Zorunluluğu, İnternet Sitesinin İçeriğinin Sitede Yayınlanması, Değiştirilmesi ve Yenilenmesi Zorunluluğu, Denetçinin Bilgi Alma Hakkı ve Yönetim Kurulunun İbraz Zorunluluğu, Yıllık Faaliyet Raporunun Denetimi gibi zorunluluklarıda beraberinde getirmektedir.
Bağımsız Denetim hakkında tüm bilgiler için bizimle iletişim kurabilirsiniz.
TEKLİF talebinde bulunmak ve daha detaylı bilgi almak ister iseniz lütfen aşağıdaki belgeleri de tarafımıza ileterek iletişim kurmayı unutmayınız. Ayrıca Bağımsız Denetim Hesaplama Formunu doldurarak da aşağıdaki bilgileri tarafımıza iletebilir teklif talebinde bulunabilirsiniz.